Home office w 2023 r. Jakie zmiany wprowadza nowelizacja Kodeksu pracy?
Już 7 kwietnia 2023 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która ostatecznie ureguluje zasady wykonywania pracy w formie pracy zdalnej. Nowe przepisy zastępują w całości dotychczasowe unormowanie telepracy oraz uchylają regulację pracy zdalnej zawartą w specustawie covidowej.
Nowelizacja zakłada, że wykonywanie pracy w trybie zdalnym będzie możliwe w wymiarze całkowitym bądź hybrydowo – częściowo w domu a częściowo „w biurze”.
Co ciekawe, praca zdalna może być wykonywana również okazjonalnie, na wniosek pracownika, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.
Podstawowym założeniem jest, że wykonywanie pracy zdalnej następuje w oparciu o uzgodnienie między pracodawcą a pracownikiem:
- przy nawiązywaniu stosunku pracy bądź w trakcie zatrudnienia,
- z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika (w formie papierowej lub elektronicznej).
W określonych przypadkach może być wykonywana na polecenie pracodawcy (np. stan epidemii, siła wyższa), ale tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy pracownik złoży uprzednio oświadczenie o posiadaniu warunków lokalowych i technicznych do pracy zdalnej.
W tym miejscu zaznaczyć należy, że w niektórych przypadkach pracodawca jest zobowiązany do pozytywnego rozpatrzenia wniosku pracownika o przejście na tryb zdalny. Dotyczy to:
- pracownicy w ciąży,
- pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
- pracownika sprawującego opiekę nad członkiem najbliższej rodziny lub osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.
Zasady wykonywania pracy zdalnej będą określane u każdego pracodawcy:
- w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową,
- w razie, gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – w regulaminie po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy,
- w braku porozumienia lub regulaminu, w poleceniu wykonywania pracy zdalnej albo w porozumieniu zawartym indywidualnie z pracownikiem.
Pracodawca zatrudniający pracowników wykonujących obowiązki w trybie zdalnym jest obowiązany:
- zapewnić pracownikowi materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej;
- zapewnić pracownikowi instalację, serwis i konserwację narzędzi pracy, lub pokryć niezbędnie koszty z tym związane;
- pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej;
- zapewnić pracownikowi szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.
Co szczególnie istotne, pracodawca ma prawo przeprowadzać kontrolę wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, kontrolę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontrolę przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych.
Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych.
W razie stwierdzenia uchybień podczas kontroli, pracodawca zobowiązuje pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień we wskazanym terminie albo cofa zgodę na wykonywanie pracy zdalnej.
Jakie są obowiązki pracownika? Przede wszystkim zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, organizację stanowiska pracy pry uwzględnieniu wymagań ergonomii, umożliwianie przeprowadzenia kontroli przez pracodawcę.
Na dostosowanie się do nowych zasad zarówno przez pracowników jak i przez pracodawców pozostał niecały miesiąc.